The Magic of “WHY” : Mr. Swapnil Ekande

 

The Magic of “WHY” (In Financial Planning)

Efforts without goal is worthless ! Many times it happens in life that we keep doing many things just for the sake of doing ! We might be enjoying  what we are doing. However,  do we ask ourselves a question “Why am I doing the this particular thing ?” Those people who already know the cause or goal behind their activities or work find success in majority of the cases. They are generally successful in their profession and also in peaceful state of mind ! These are the ones who are working for the cause & not for its effect or result.

 I will explore more on through my experience as Investment Advisor. I find that, most of the investors do the investments by asking what me details of the product or scheme of the investment. During the discussion, they all are prepared with questions like “What are features of scheme?  What will be the returns? What has been the past performance of the scheme?” etc. etc. I find that, majority of the investors are not concerned about “Why they want a specific product?”. As a Financial Advisor, I come across many investors who do the investments in real estate, gold, equity market, fixed deposits, insurance policies just because of some driving source (in fact force) by some relative of his or her or due to recommendation of a friend! They keep making such blind investments under peer-pressure or due to over-trust on recommender. They don’t ask question to self as “Why this scheme or product?”. Because of such behavior they easily get trapped into wrong financial products. Since no or very little thought is put on objectives behind choosing a financial product, during the financial audit of the people, I usually find that, they have chosen such a product whose maturity value is not promising enough for the underlined theme such as retirement, marriage or education of their kids.   

So, what should be the thought process behind choice of a financial avenue? I will explain this with the example of “why?”.  Meet Mr. Sachin (Age 35) who wants to invest for the future of his daughter ( Age 3 yrs).  So while doing the investment for the daughter, the two “why” questions should trigger as “Why I want to invest for her?” The obvious answers that come out are: Education & Marriage ! Once these goals are finalized, period of the investments get finalized.  Say, the amount for the first the goal (Higher Education)  will be required after 20 years and the other amount for other goal (marriage) will be required after 23 yrs. Now, after the tenure of the investment is set, second thought needs to be attached to it as “how much amount will be required to fulfill these goals?” Then role of inflation rate comes into picture. Say if today's higher education cost is assumed to be Rs.5 lakhs, then to achieve this goal after 20 years,  considering the current education-inflation rate, we will require Rs.15.50 Lakhs (assuming 7% inflation rate). Also, if today's expenditure for the marriage is comes out as Rs.7 lakhs ,then to achieve this goal after 22 years, we will require at least Rs.31 lakhs (assuming 7% inflation.). Now at last the investor

should see,  “what are the investment schemes available in the market and whether they will be adequate to serve the purpose?”.

I find that, people usually have resistance for thinking logically and doing survey of schemes. They want someone to tell them “name of the scheme” ! For such a class of people, I suggest that they should find out their “Why” questions and select appropriate investment basket / portfolio. I will share an example of my client. He has created various portfolios in mutual funds, P.P.F. schemes, Equity Shares. His money for his education & marriage of his kids, goes into children gift mutual fund which is a hybrid fund & will approx. generate 10 to 12 % interest per annum. Also, he has created one portfolio for his international tours & travels planned for every 5 years! For this goal, he is investing into Debt Funds which have shown consistent performance in giving returns. For his retirement, he has created 2 portfolios - one is P.P.F. & other is Equity Funds. The money he invests in these funds will fetch approx. 12% returns, so that he would have good retirement corpus. Moreover, he also invests in children gift fund for his brother’s daughter as well, on a monthly basis , the Maturity amount of which will be gifted at the time of her Marriage. More interestingly, he has created one other basket for his donations to various trusts for which he is contributing monthly and from time to time he is donating the funds from that particular folio. Isn’t this a good example? I also suggest that we should also create a safety basket first (just like a safety net found in the circus) for covering the unpredictable risks that may arise. Say, for paying the premiums of all life, health, accident insurances this basket is to be used. My said client contributes money to liquid funds that generate approx. 6% interest. This contribution is done on a monthly basis just to make sure that he is not burdened with the premium-payments in any month. 

I think this example demonstrates that a little bit planning of your money done with “WHY” analysis helps to get expected results and hence assist to lead a peaceful & balanced life on monetary aspects. All your financial decisions should be “why” oriented and should not be “driven by any force”!  Make and follow a discipline of doing “why” analysis of all your financial goals. These goals should be SMART means Specific, Measurable, Realistic, Achievable and Time-bound!

 Wishing you all the financial freedom that you desire!

- C.A. Swapnil Ekande,

Head, Pune Branch,

SWS F.S.P.L.

Ten Ways of Killing Long Term Wealth Creation Opportunities: Mr. Vinayak Sapre

 

Ten Ways of Killing Long Term Wealth Creation Opportunities

The title of the article may surprise you but believe me people always look for killing the opportunities of creating long term wealth creation. Though most of them say that they are committed to long term goals but somewhere midway they lose interest or their short-term desire takes over. I have picked 10 ways of Killing Long Term Wealth Creation Opportunities. You are free to add more if you wish to.

1.    1) Stopping SIP – This according to me is the strongest weapon to kill the wealth creation opportunity. How? Let’s have a look at it. Mr. ‘A’ started SIP of Rs. 100000/- (one lakh) to achieve the retirement goal of 10 crores in 20 years. Today people think it is a very big amount but 20 years down the line, will not be. But ‘Something has come up’ reason comes and Mr. ‘A’ stops SIP of Rs. 50000 after 5 years. Now let’s see the impact of this discontinuation. Instead of 10 Crores Mr. ‘A’ gets Rs.5.54 Crores, shortfall of Rs. 4.46 crores.As per original plan he would have invested Rs. 2.4 Crs. over 20 years to get 10 Crs. but because of stopping SIP he invested 1.5 Crs. to settle for Rs.5.54 Crs. (# Return assumed @12% CAGR)

What a way to kill the opportunity !

 

2.    2) Pulling out money for ‘that urgent need’ from long term corpus – Once again ‘Something comes up’. Typically, this ‘Something’ is a vacation, car buying, house renovation etc. This time Mr. ‘B’ who had invested 1 Cr to achieve the goal of 10 Crs over 20 years but after 6 years something comes up and he takes out one crore from the investments which has grown to 2 crs. He took out 1 Cr from the performing investment because he is in love with that endowment plan of insurance which gives 6%-6.5% return. Anyway, fortunately he doesn’t redeem further and after 20 years he gets approx. 5 crores. Therefore, in total approx. 6 crores. Killed opportunity of 4 Crs. (# Return assumed @12% CAGR)

3.    3) Timing the market : More money has been lost in waiting for the correct time. It is next to impossible to time the market consistently. As famous investor, John Bogle says "The idea that a bell rings to signal when investors should get into or out of the market is simply not credible. After nearly 50 years in this business, I do not know of anybody who has done it successfully and consistently." 

 

4.    4) Not doing the home work: It is very important to do the homework. Many a times people invest their hard money without understanding the product. They just follow random advice and take a plunge, to repent later.

 

5.    5) Not understanding the difference between Need and Want- Easy money available on EMIs, Credit card and show off culture has changed the spending pattern of the society considerably. In the race of one up man ship, people end up spending on Wants without thinking twice whether they really Need those things. Such a behavioral change the society is witnessing, kills the opportunity of wealth creation.

 

6.     6) कम इन्वेस्टमेंट की बीमारी – A very common question often comes, What’s the minimum investment requirement? How come one’s goal has anything to do with minimum investment? And then people try to negotiate with the GOAL, which is a reality but just to prove themselves they invest lesser than the required. For ex – instead of requirement of Rs.50000 to achieve Rs. 5 crores, one invests only Rs. 25000 to settle for Rs.2.5 Crore and ends up compromising in life. Saved 60 lakhs to miss out 2.5 crore. What a kill ! (# Return assumed @12% CAGR)

 

7.     7) कम समय के लिए इन्वेस्टमेंट की बीमारी – This is really funny. One’s mind is conditioned to invest in mediocre endowment plan for 20 years, PPF for 15years but the same guy wants quick return from market linked products. In fact, it should be other way round. Let’s understand this by following example.

 

Investment per month (Rs.)	Rate of return	No. of months	Value of investment
50000	12%	240	50000000 (5 Crs.)
50000	12%	180	25228800 (2.52 Crs)
50000	12%	120	11616953 (1.16 Crs)

 

By lessening 5 years i.e. from 20 years to 15 years, one can kill the opportunity of creating extra Rs.2.5 Cr.

8.     8) Underestimating the burden of tax and inflation –

Most of the investors tend to ignore the burden of tax and inflation. Check this, an FD offering 7.5% interest gross may actually fetch only 5% interest for the individual in highest tax bracket. Assume inflation at 5%, the net return would be 0.

Net return = Gross return-Tax-Inflation

Instead of investing in tax efficient debt funds, people kill the opportunity of creating wealth creation.

9.    9) Over exposing to assets emotionally – Darlings of investments are real estate and gold. Traditionally people invest in these two asset classes just because they are tangible, can be shown off. Over and above it also sucks the liquidity and disallows the partial redemption. Real estate in particular has helped in killing the opportunity of wealth creation.

 

1 10) Falling prey to tall claims – Often so-called long-term investors fall prey to tall claims of Ponzi schemes due to greed. Thus, kill the opportunity of long term wealth creation.

So, be aware ! Be a wise predator !!

-         Mr. Vinayak Sapre

-         Financial Coach

मनो-Money: भाग २२:आयुष्यमान भव -डॉ. रुपाली कुलकर्णी

 

आयुष्यमान भव !

आज राधा,  आई आणि घरात काम करणाऱ्या संगिता मावशी यांच्यामधला संवाद ऐकत होती. मावशी गेल्यावर आई आणि  राधा यांच्यात संवाद सुरु होतो.

 राधा: आई, संगिता मावशीना डॉक्टर काकांनी, डोळ्यांचे  ऑपरेशन करायला सांगितले आहे का ग?

आई: हो राधा ! त्यांच्या दोन्ही डोळ्यांना मोतीबिंदू आहे. तर एका महिन्याच्या अंतराने त्यांना दोन्ही डोळ्यांचे ऑपरेशन करायला लागणार आहे. म्हणून त्या पैशांची मदत मागत होत्या.

राधा: ओह, अच्छा   ! आई आपण त्यांना मदत करणार का ग मग ?

आई: नक्कीच राधा ! जमेल तेव्हढी करूयात. पण मी त्यांना 'आयुष्यमान भारत योजने'  बद्दलही सांगितले आहे. तेव्हा बघुयात, काय होते.

राधा: आई, बाबांनी मला मागच्यावेळी 'पंतप्रधान जीवन सुरक्षा योजना' सांगितली होती. त्यापेक्षा  वेगळे काय आहे यात?

आई: अगं, बाबांनी सांगितलेली योजनेचे नावच बघ ना ! त्यात 'सुरक्षा' हा शब्द येतो ना ? मग आता लक्षात ठेव , की ती योजना अपघाती खर्चाची तरतूद म्हणून  आहे आणि 'सुरक्षा  विमा' म्हणून  काम करते. म्हणजे घरात किंवा बाहेर असताना आपल्याला अपघात होऊन जर काही खर्च आला, अशा खर्चासाठी  या योजनेअंतर्गत  विमा संरक्षण मिळते. परंतु 'आयुष्यमान भारत योजना' ही दारिद्र्य रेषेखाली असणाऱ्या  व्यक्तींसाठी आहे आणि त्या योजनेअंतर्गत त्यांच्या परिवारास, आजारपणासाठी ५ लाख रू. इतका  स्वास्थ्य-विमा म्हणजेच आरोग्य-खर्च  मिळण्याची तरतूद आहे.

राधा: आई, ही तर खूपच चांगली गोष्ट आहे ! अशा सर्वांचाच विचार करणाऱ्या योजनांचे स्वागत करायला हवे.

आई: हो नक्कीच ! एका अहवालानुसार,  आरोग्य सेवा खर्च, अतिशय वाढल्यामुळे दरवर्षी सुमारे ४० दशलक्ष भारतीयांची आर्थिक स्थिती खालावत जाते आहे. आणि गरीब जनतेमध्ये  आरोग्य सुविधेच्या अभावामुळे होणाऱ्या मृत्यूचे  प्रमाण  खूप जास्त असते. तेच लक्षात घेऊन भारत सरकार तर्फे ही योजना लागू करण्यात आली आहे. देशातील एकूण १३ हजार रुग्णालये या योजनेमध्ये सहभागी झाली आहेत. त्यामुळे तेथे, योजनेअंतर्गत गरीबांना खासगी रुग्णालयातही चांगले उपचार मिळू शकतात. कचरावेचक,बांधकाम मजूर, घरकाम करणारा कष्टकरी वर्ग,फेरीवाले,भिकारी आदी तत्सम  वर्ग  आणि त्यांचे कुटुंबीय यांना ही सुविधा उपलब्ध आहे. अशा सर्व जनतेसाठी  बारकोड असलेले कार्ड दिले जाणार आहे.

राधा: आई मग यात कुठल्याही आजारपणासाठी लागणारा खर्च मिळू शकतो का ग ?

आई: अगं कर्करोग, हृदयाचे आजार, किडनी व  लिवरचे आजार, डायबिटीज यासह  सुमारे १३०० आजारांचा समावेश या योजनेमध्ये करण्यात आला आहे. एकूण सुमारे ५० कोटी जनतेचा समावेश यामध्ये करण्यात येणार आहे. सरकारी रुग्णालयांमध्ये ही योजना कॅशलेस आणि पेपरलेस पद्धतीने राबविण्यात येणार आहे. 

राधा: आई, पण आता संगिता मावशीना, या योजनेमध्ये सहभागी होण्यासाठी काय करावे लागेल ग ?

आई: अगं, काळजी करून नकोस बेटा !  नागरिकांच्या मदतीसाठी सरकारतर्फे “आयुष्यमान मित्रांचीही” नेमणूक करण्यात येत आहे. तसेच १४५५५ या टोल फ्री क्रमांकावर संपर्क साधून मी ही माहिती स्वतः जाणून घेते आणि मग मावशींना मदत करते ! आपण  सुशिक्षित लोकांनी, असे 'आयुष्यमान' मित्रांचे काम करायला काय हरकत आहे ?  मग तर खुष  ?

राधा: आई, मग मला काही काळजी नाही. चल लगेच फोन करूयात. मात्र स्पीकर फोन लाव हं ! मलाही ही माहिती समजावून घ्यायची आहे.

आईला , राधाची मावशींप्रती असणारी तळमळ बघून आनंद वाटतो. त्या दोघी नंतर फोन वरून, योजनेविषयी अधिक माहिती जाणून घेतात.

मनो-Money: भाग २१ :चालणारे (??) खाते -डॉ. रुपाली कुलकर्णी

 

चालणारे (??) खाते

राधा हातात एक कागद नाचवत बाबांकडे येते .

राधा: बाबा, आम्हाला शाळेतून हा फॉर्म दिला आहे. आम्हा  स्कॉलरशिप मिळालेल्या सर्व मुलांना बँकेत अकाउंट उघडायला सांगितले आहे.

बाबा: व्वा  ! आता तुझी  घरातील बचत बँक ह्या बँक अकाउंट मध्ये हलवूयात ! तू भरलास  का मग फॉर्म ? बघू मी तपासतो.

राधा: बाबा , मला फॉर्म बराचसा भरता आला. पण हे अकाउंट टाईप म्हणजे  खाते प्रकार काय भरायचा? 'सेव्हिंग अकाउंट' की 'करंट अकाउंट' ? 'सेव्हिंग' ना बाबा?

बाबा: हो . बरोबर. तुझा अकाउंटचा प्रकार  सेव्हिंग्स अकाउंटच असणार आहे. करंट अकाउंट म्हणजेच 'चालू खाते' हे तुम्हा विद्यार्थ्यांसाठी नसते.  

राधा: बाबा, मग कोणासाठी असते हे  करंट अकाउंट? आणि काय फरक आहे त्यात आणि  सेव्हिंग अकाउंट मध्ये?

बाबा: अगं,  सेव्हिंग अकाउंटचे  प्रमुख उद्देश्य हा बचत ठेवणे, त्यावर व्याज मिळविणे आणि बचत वाढविणे असे असतात. म्हणजे नोकरदार वर्ग किंवा पेन्शन मिळविणारा वर्गं किंवा नियमित पैसे मिळविणाऱ्या वर्गास या खात्याचा उपयोग होतो. महिन्यातुन जेव्हा पगार किंवा पेन्शन मिळते तेव्हा एखाद-दोनवेळेस असे खाते वापरात येते. मात्र  करंट अकाउंट हे प्रामुख्याने व्यावसायिक वर्गास उपयुक्त आहे. कारण व्यवसाय करणाऱ्या लोकांचे  दिवसाला अनेक व्यवहार चालू असतात. त्यांच्याकडे  दिवसातून अनेकदा पैसे येत-जात रहातात. तेव्हा त्यांना अनेक वेळा  पैसे भरणा म्हणजेच डिपॉझिट्स आणि पेमेंट करावे लागते. अशा अनेकवेळा होणाऱ्या, अनियमित देवाण-घेवाण व्यवहारांसाठी  करंट अकाउंट वापरले  जाते.

राधा: बाबा, माझी स्कॉलरशिप दर महिन्याला एकदाच मिळणार आहे. शिवाय मी ती लवकर , खात्यातून काढून वापरणार ही नाहीये बरं का ! म्हणजे माझ्या अकाउंटचा प्रकार 'सेव्हिंग अकाउंट' होईल. मला अकाउंट मधील बचतीवर व्याजही मिळेल. पण बाबा , करंट अकाउंटवरील रक्कमेवर व्याज का नाही मिळत? आणि मग व्याज मिळत नसेल तर असे अकाउंट काय कामाचे?

बाबा: चांगला प्रश्न विचारलास बेटा.अगं, जेव्हा एखादे बँक अकाउंट दिवसातून अनेकवेळा वापरले जाते, तेव्हा त्याच्या देखरेखीसाठी बँकेचा अधिक वेळ जातो ना. म्हणून मग अशा वेळेस व्याज देणे बँकेला कसे परवडेल? पण तरिही व्यावसायिक वर्ग हा खाते प्रकार निवडतो कारण त्यांना दिवसातून अनेकदा खाते-वापर, ओव्हरड्राफ्ट सुविधा मिळतात.  जेव्हा खात्यातून, प्रत्यक्षात असणाऱ्या रक्कमेपेक्षा जास्त पैसे काढता येतात तेव्हा त्याला 'ओव्हरड्राफ्ट सुविधा' असे म्हणतात. बचत खात्याच्या बाबतीत, बँका ओव्हरड्राफ्ट सुविधा देत नाहीत किंवा परवानगीही देत ​​नाहीत मात्र  करंट अकाउंटला अशी सुविधा दिली जाते. कारण व्यवसाय करणाऱ्या लोकांना काही तात्पुरत्या कालावधीसाठी अधिक रक्कमेची आवश्यकता भासू शकते. हा कालावधी कमी असतो आणि म्हणून  कर्ज घेणे आणि ते मंजूर होणे ह्या जास्त कालावधी लागणाऱ्या प्रक्रियेपेक्षा 'ओव्हरड्राफ्ट सुविधा' उपयुक्त ठरते.  मग सांग बरे, आहे ना करंट अकाउंट कामाचे ?                                               

राधा: बाबा, ही   'ओव्हरड्राफ्ट सुविधा' तर अजबच आहे. असणाऱ्या  रक्कमेपेक्षा जास्त पैसे मिळणे म्हणजे भारीच झाले की ! मग तर सगळेच जण करंट अकाउंट उघडतील. 

बाबा(हसून): राधाबाई, बँकेने व्यवस्थित विचार करूनच अशी सुविधा तयार केलेली आहे बरे. सेव्हिंग अकाउंटमध्ये काही किरकोळ रक्कम किमान शिल्लक म्हणून कायम ठेवावी लागते. मात्र करंट अकाउंटच्या बाबतीत ही 'किमान शिल्लक रक्कम' बरीच जास्त असते आणि ती  कायम खात्यात ठेवणे आवश्यक असते. म्हणजेच बँकेकडे बरेचदा अशा अनेक खात्यांद्वारे  जास्तीची  रक्कम कायमच असते. म्हणून अशी ओव्हरड्राफ्ट ची सुविधा  बँकेला देता येते.ओव्हरड्राफ्ट म्हणून काढलेली रक्कम, बँकेस वेळेत परत न केल्यास त्यावर घसघशीत दंडही आकारला जातो. म्हणूनच व्यावसायिक लोक, अशी दंडात्मक कारवाई टाळण्यासाठी ही रक्कम वेळेआधी बँकेस परत करतात. मग सांग आहे ना हे "चालणारे खाते" ?

राधा: ओके, असे आहे तर ! मग मला तर 'सेव्हिंग अकाउंट' च पाहिजे बाबा.

बाबा(हसून):  आणि उद्या तू मोठी होऊन बिझिनेस करायला लागलीस तर ? तर मात्र तुला असे ‘चालणारे खाते’ च लागेल ना ?

 

राधा हसून बाबांना टाळी देते आणि शाळेतून मिळालेला बँकेचा फॉर्म, पुढे  भरू लागते.  

डॉ. रुपाली कुलकर्णी,

-     ट्रेनिंग हेड

मनो-Money: भाग २० :महागाईचा बागुलबुवा- डॉ. रुपाली कुलकर्णी

 

महागाईचा बागुलबुवा

सुभाष आजोबा त्यांची हिशोबाची जुनी डायरी राधाला वाचायला देतात. त्यात सुभाष आजोबांचा पहिला पगार केवळ ४०० रु. होता हे वाचून राधाला खूपच आश्चर्य वाटते आणि ती आजोबांशी गप्पा मारायला लागते.

राधा:  आजोबा फक्त ४०० रु. पगार ? मग तुमचा आणि आजीचा खर्च कसा काय भागायचा ह्यात ?

आजोबा(हसून) : अरे राधाताई किती तुम्हाला आमची चिंता ? सांगतो सगळे ! अग, आमच्याकाळी महागाई पण कमी होती. त्यामुळे काही पैसे बचत करूनसुद्धा आमचे अगदी आरामात भागायचे  बर का !!  बघ ना मी महिन्याचा खर्च सुद्धा लिहून ठेवत असे. त्यात तुला काय दिसतेय ?

राधा ( आश्चर्य वाटून) : अरे बापरे आजोबा, काय चंगळ होती तुमची ! पेट्रोल फक्त २०रु. लिटर ? आणि गॅस सिलिंडर ६० रु?       

आजोबा: आणि आता  किती किंमती आहेत याच्या ? आहे का माहिती तुला ?

राधा: हो आजोबा ! आई मला जेव्हा गाडीवर शाळेत सोडते तेव्हा कधीतरी पेट्रोल भरत असताना माझ्या लक्षात आले की पेट्रोल चा भाव आता ८० रु. लीटर च्या  आसपास आहे. आणि घरी  जेव्हा गॅस सिलिंडर डिलिव्हरी द्यायला माणूस आला होता तेव्हा बाबांनीच मला पैसे मोजायला लावले होते. ते मी ३५० रु दिले होते बहुदा.   

आजोबा: म्हणजेच काय की पेट्रोल आणि गॅस सिलिंडर दर  साधारण चौपट झाला आहे !   ते ही तीस वर्षात ! ह्यालाच म्हणतात महागाईचा परिणाम ! राधा, जसे जसे कच्चा माल, दळणवळण, बांधकाम साहित्य, मनुष्यबळ आदींच्या  किमती वाढतात तसा तसा त्यावर अवलंबून असणाऱ्या वस्तूंचा दर ही  वाढत जातो. महागाईचा हा दर टाक्यांमध्ये मोजतात.  

राधा: बापरे आजोबा ! म्हणजे मग मी आई-बाबांच्या वयाची असें तेव्हा किती बरे महाग असतील या अशा वस्तू ? मग त्या कशा काय परवडतील आम्हाला ? हा महागाईचा बागुलबुवा आमच्यामागे हात धुवून लागणार आहे तर!!

आजोबा (हसून): राधा त्यासाठीच सांगितले होते ना तुला की बचत करायला हवी ! विसरलीस का ? पण आज त्यात अजून एक महत्वाची बाब लक्षात घे. आपण पैशांची बचत किंवा गुंतवणूक ज्या माध्यमात करतो त्यांनी महागाईच्या दरापेक्षा जास्त परतावा आपल्याला जर दिला तरच आपण येणाऱ्या  महागाईचा सामना करू शकतो. तसे झाले नाही तर अशी गुंतवणूक काहीच कामाची नाही बरे ! त्यासाठी खूप विचारपूर्वक आपल्या  पैशांचे  नियोजन आणि व्यवस्थापन करावे लागते. म्हणजे मग आपल्याला महागाईचा बागुलबुवा फक्त दिसतो पण तो आपल्याला त्रास देऊ शकत नाही. 

राधा: समजले आजोबा ! पण मग अशी बचत माध्यमे कोणती आहेत ?

आजोबा:  अग असे अनेक पर्याय बाजारात उपलब्ध असतात. जसे बचत खाते, मुच्युअल फंडस्, शेअर बाजार, सोने किंवा जागेत गुंतवणूक इ. अशा पर्यायांची आपल्या गरजेनुसार  आपण निवड करायला हवी ! त्यासाठी अशा पर्यायांची पूर्ण माहिती करून घ्यायला हवी. पण ते तुला समजावून सांगायचे काम मी तुझ्या बाबावर सोपवतो !  आता पळा, माझी  फिरायला निघायची वेळ झाली !

राधा: ठीक आहे आजोबा ! आज मला तुमच्या  डायरीमुळे "महागाईचा दर"  ही नवीन संकल्पना शिकायला मिळाली. चला, मी पण येते तुमच्या बरोबर आज फिरायला !

राधा आजोबांचा हात धरून,  आनंदाने घराबाहेर  पडते !        

 

                

डॉ. रुपाली कुलकर्णी,

-     ट्रेनिंग हेड

मनो-Money: भाग १९ :बचत फॉर्म्युला.- डॉ. रुपाली कुलकर्णी

 

बचत फॉर्म्युला

आज राधा आजोबांना त्यांचे कपाट आवरण्यासाठी मदत करते आहे. तिच्या हाती सुभाष आजोबांची जुनी डायरी लागते आणि त्यांच्या गप्पा  सुरु होतात.

 

राधा: आजोबा ही कसली डायरी ? इतकी जुनी ? लागणार आहे का तुम्हाला आता ?

 

आजोबा: अरे वा राधाबाई ! सापडली का तुम्हाला ? ही माझी जुनी हिशोबाची डायरी आहे. अग, मी नवीन नवीन नोकरीला लागलो ना तेव्हा आजकाल सारखे मोबाईल अँप्लिकेशन किंवा कॉम्प्युटर नव्हते ना. मग आम्ही लोक , अशा डायरीमध्ये घरखर्च लिहून ठेवायचो.

 

राधा : आजोबा, बघू का मी उघडून ? बघू तरी तुमचे खर्च काय काय होते ?

 

आजोबा : हा हा हा ! जरूर बघ राधा आणि सांग मला तुला काय काय लक्षात येतेय ते.

 

राधा: हे काय आजोबा , तुमचा पहिल्या  महिन्याचा पगार फक्त ४०० रु. होता ? त्यातले सुद्धा तुम्ही २०० रु. च घरखर्चासाठी लिहिले आहेत. बाकीचे  २०० रु. बँकेत टाकले अशी नोंद दिसतेय. 

 

आजोबा: हो. आमच्याकाळी आजसारखे गलेलठ्ठ  पगार नव्हते बरे ! आणि महागाई  पण फारशी नव्हती  म्हणूनच  ते ४०० रु. सुद्धा आरामात पुरायचे आम्हाला ! पण, तुला यातून हे लक्षात आले का की आम्ही  केवळ बचत केल्यानंतरचेच  पैसे  घरखर्चाला घ्यायचो. वापरायचो. म्हणजे आमचा फॉर्म्युला  होता "आधी बचत आणि नंतर खर्च" . तुम्हा  मुलांनाही आई बाबांकडून पॉकेटमनी मिळतो ना ? तुम्ही कसा खर्च करता बरे ?

 

राधा : आजोबा , आमचा खर्चाचा फॉर्म्युला तुमच्या अगदी विरुद्ध आहे आणि तो आहे "आधी खर्च आणि मग बचत" ! आहो  आजोबा, आम्हा मुलांना बचतीची काय गरज ?

 

आजोबा: अग, असा कसा तुमचा बचत फॉर्म्युला ? आणि तुम्हाला बचतीची गरज नाही कशी काय ? मागे तूच सांगितले होते ना, तुझ्या वर्गातील योगिताला, तिची आजी  आजारी पडली तेव्हा  फी भरण्यास अडचण होती म्हणून ? जर तिच्या आजीने  किंवा तिने आपले काही पैसे, दरमहा  बाजूला काढून  बचतीसाठी वापरले असते तर आपत्काळीं त्यांना ते उपयोगी नसते का पडले? आणि तूही जर असे केले असतेस तर तुझ्या मैत्रिणीची मदत, तुझ्या बचतीमधून तूच करू शकली असतीस. तू ते आई बाबांना सांगितले नसतेस !

 राधा: हो आजोबा , खरे आहे. मी फक्त माझ्या पुरताच विचार करीत होते ना म्हणून मला वाटत होते की पैसे कमी पडले तर आई-बाबा आहेतच की.

आजोबा: राधा, आई-बाबा तर तुमच्यामागे कायम असतातच. तुम्हाला काही कमी पडू नये, म्हणून कष्टाने पैसा कमवीतच असतात. पण म्हणून, पॉकेटमनी सगळाच खर्च करून पुन्हा  गरज पडल्यास त्यांच्याकडे हात पसरणे बरे वाटते का ? आई-बाबा सुद्धा त्यांच्या काही चैनी / हौसमौज बाजूला ठेवून तुमच्यासाठी जर इतके कष्ट करित असतात तर तुम्ही मिळालेला पैसा जपून वापरायला नको का ? बघ तुला पटतंय का ?

 राधा : हो आजोबा ! पटले मला !! तुमचाच फॉर्म्युला करेक्ट आहे... "आधी बचत मग खर्च !" . म्हणजे मग गरज पडताच  मी माझी किंवा इतरांची जमेल तशी मदत नक्की करू शकेन !

राधाला योग्य ती  शिकवण मिळाली म्हणून आजोबा समाधान पावतात.     

 

डॉ. रुपाली कुलकर्णी,

-     ट्रेनिंग हेड